Jak powstała LGD

JAK POWSTAŁA LOKALNA GRUPA DZIAŁANIA–PRZYJAZNE MAZOWSZE?

Lokalna Grupa Działania–Przyjazne Mazowsze powstała na bazie Mazowieckiego Stowarzyszenia Doradztwa Rolniczego (2003-2008) utworzonego przez prezes Grażynę Opolską. Stowarzyszenie to zrealizowało 22 projekty, w tym międzynarodowe a także uczestniczyło w Schemacie I Pilotażowego Programu Leader+ (Schemat PPL+). Jego działania  służyły rozwojowi obszarów wiejskich. Z chwilą uruchomiania Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 na Walnym Zebraniu Członków stowarzyszenie 30 lipca 2008 r. podjęło uchwałę w sprawie opracowania Lokalnej Strategii Rozwoju i dokonania zmian w statucie pozwalających w nowej formule, pod nowym szyldem oddziaływać na rozwój małych ojczyzn. Prezes Grażyna Opolska rozszerzyła grono członków zapraszając do współpracy gminy oraz lokalnych przedsiębiorców, wypracowała zmiany w statucie i zaproponowała nową nazwę stowarzyszenia Lokalna Grupa Działania–Przyjazne Mazowsze. Do LGD–Przyjazne Mazowsze przystąpiły gminy powiatu płońskiego – sektor publiczny, przedsiębiorcy – sektor gospodarczy oraz inne stowarzyszenia – sektor społeczny. W ten sposób z inicjatywy prezes Grażyny Opolskiej mieszkańcy utworzyli trójsektorowe partnerstwo będące podstawą podejścia Leader. Zmiany w statucie i zarządzie usankcjonowało Walne Zgromadzenie Członków dnia 29.10.2008 roku, a nowy zarząd potwierdził zapisami w Krajowym Rejestrze Sądowym.

LGD–PRZYJAZNE MAZOWSZE W LATACH 2008 - 2014

W listopadzie 2008 r. podczas warsztatów z mieszkańcami gmin: Baboszewo, Dzierzążnia, Joniec, Naruszewo, Nowe Miasto, Płońsk, Raciąż, Sochocin, Załuski i Raciąż miasto stowarzyszenie wypracowało Lokalną Strategię Rozwoju dla Lokalnej Grupy Działania–Przyjazne Mazowsze. Kilkuosobowy zespół społeczniczek przy wsparciu prezes Grażyny Opolskiej przygotował 2 wnioski: „Wybór lokalnej grupy działania do realizacji lokalnej strategii rozwoju” i drugi „Funkcjonowanie lokalnej grupy działania, nabywanie umiejętności i aktywizacja” w celu pozyskania środków z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach PROW Oś 4 Leader. LGD–Przyjazne Mazowsze złożyła je 15 stycznia 2009 r. do Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego. W maju 2009 r . Zarząd Województwa Mazowieckiego wybrał 35 Lokalnych Grup Działania, w tym LGD–Przyjazne Mazowsze, do realizacji Lokalnych Strategii Rozwoju w ramach osi 4 Leader Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich  na lata 2007-2013. Stowarzyszeniu otrzymało dofinansowanie na realizację LSR w wysokości 6, 7 mln, na funkcjonowanie lgd i aktywizację 1,675 mln zł na podstawie umowy z 2 czerwca 2009 r.

Stowarzyszenie miało na celu przede wszystkim:

• Działania na rzecz zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich.

• Realizację lokalnej strategii rozwoju opracowanej przez lokalną grupę działania.

• Promocję obszarów wiejskich.

• Aktywizowanie ludności wiejskiej, do wzięcia udziału w procesie rozwoju obszarów wiejskich.

• Upowszechnianie i wymianę informacji o inicjatywach związanych z aktywizacją ludności.

• Popularyzowanie problematyki ochrony środowiska naturalnego i ekologicznych metod gospodarowania.

• Wspieranie rozwoju turystyki.

• Budowanie kapitału społecznego, działalność wspomagającą rozwój wspólnot i społeczności lokalnych.

• Przyczynianie się do powstania nowych miejsc pracy na obszarach wiejskich; promocja zatrudnienia i aktywizacji zawodowej osób pozostających bez pracy i zagrożonych zwolnieniem z pracy.

• Polepszenie zarządzania lokalnymi zasobami i ich waloryzacja.

• Działania na rzecz integracji europejskiej oraz rozwijania kontaktów i współpracy między społeczeństwami; współpraca międzynarodowa.

• Działalność wspomagająca technicznie, szkoleniowo, informacyjnie lub finansowo organizacje pozarządowe oraz partnerów LGD w zakresie zgodnym z celami LGD.

Obszar i zakres działania

Lokalna Grupa Działania - Przyjazne Mazowsze działała na obszarze 10 gmin powiatu płońskiego, liczba mieszkańców tego obszaru wynosiła 57761. Jej zadaniem była poprawa jakości życia na wsi poprzez umożliwienie mieszkańcom realizacji projektów, w ramach Leader PROW na lata 2007 - 2013. Wizja LSR to dążenie, aby był to „obszar przede wszystkim atrakcyjny do osiedlania się – aby chciało się tu mieszkać, sprzyjający rozwojowi lokalnej przedsiębiorczości, centrum turystyki weekendowej, znany w regionie z produktu lokalnego”. W trosce o potrzeby mieszkańców i promocję obszaru LGD–Przyjazne Mazowsze organizowała, spotkania informacyjne w gminach, szkolenia tematyczne, wizyty studyjne, warsztaty rękodzieła artystycznego, konkursy, wydała publikacje, opracowania, brała udział w targach i imprezach lokalnych i ponadlokalnych. Dzieliła się dobrymi praktykami z innymi lokalnymi grupami w kraju i Europie.

LGD - Przyjazne  Mazowsze we współpracy z Lokalnymi Grupami Działania: Partnerstwo Zalewu Zegrzyńskiego, Aktywni Razem oraz  grupą z Finlandii Perapohjolankehitys ry zrealizowała w latach 2013 - 2014 międzynarodowy projekt pt. Turystyka dla Ożywienia Gospodarczego Obszarów Wiejskich (Tourism for EconomicRevival of RuralAreas - TERRA). Efektem działań  było m.in. nawiązywanie współpracy pomiędzy firmami turystycznymi z Laponii, Mazowsza i Kujaw, wypracowanie zintegrowanej oferty turystycznej, wymiana dobrych praktyk i wizyty studyjne, a także wzajemna promocja obszarów oraz liczne publikacje.

LGD–Przyjazne Mazowsze propagowała działania ze swojego obszaru wykorzystując koncepcję „Przyjazny skrzat – marka lokalna”. Stworzona  z udziałem mieszkańców „Przyjazny skrzat – marka lokalna” miała na celu jak najlepiej kojarzyć się odbiorcom usług i produktów z naszego terenu i tworzyć jego pozytywny wizerunek.

Sukcesem stowarzyszenia było pozyskanie dodatkowych w drugim konkursie ogłoszonym przez samorząd województwa mazowieckiego. 5 milionów zł na realizację rozszerzonej LSR – na funkcjonowanie lgd i na aktywizację. Umowę w tej sprawie LGD–Przyjazne Mazowsze zawarło 28.01.2013 r.

W minionej perspektywie finansowej dzięki pracy LGD–Przyjazne Mazowsze gminy, parafie, stowarzyszenia,  rolnicy, przedsiębiorcy czyli mieszkańcy z powiatu płońskiego, skorzystali ze wsparcia finansowego w kwocie 9 mln 67 tys. zł   i zrealizowali 140 projektów w ramach Leader PROW na lata  2007 - 2013.

LGD–Przyjazne Mazowsze podejmowała poza LEADER-em wiele inicjatyw służących rozwojowi obszarów wiejskich, poznaniu dobrych przykładów z zagranicy, popularyzowaniu dziedzictwa kulinarnego mazowieckiej wsi. Niektóre z nich zyskały uznanie i prestiż, przykładem jest propagowanie nowatorskiej metody poznawania małych ojczyzn z wykorzystaniem questu. Warsztaty i utworzenie questu pt. „Piachem, Pólką, lasem z ptasim kompasem” w 2014 roku unijni eksperci wpisali do bazy dobrych praktyk Europejskiej Sieci Obszarów Wiejskich jako godne popularyzowania przez inne LGD.

LGD–PRZYJAZNE MAZOWSZE W LATACH 2015 – 2023

LGD–Przyjazne Mazowsze w latach 2014 - 2015 przeprowadziła konsultacje z mieszkańcami gmin powiatu płońskiego i opracowała nową Lokalną Strategię Rozwoju - Strategię Rozwoju Lokalnego Kierowanego przez Społeczność, przygotowała szczegółowe zasady funkcjonowania stowarzyszenia, by 31 grudnia 2015 roku złożyć wniosek w konkursie na pozyskanie środków w ramach inicjatywy LEADER na lata 2014-20220.

Wyniki konkursu ogłoszono w kwietniu 2016 r. i 17.05.2016 r. Samorząd Województwa Mazowieckiego  podpisał zarządem LGD–Przyjazne Mazowsze  „Umowę o warunkach i sposobie realizacji Strategii Rozwoju Lokalnego Kierowanego przez Społeczność”. Stowarzyszenie otrzymało 8 mln zł na realizację Strategii Rozwoju Lokalnego Kierowanego przez Społeczność oraz 1,85 mln  zł na koszty bieżące i aktywizację z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, w ramach PROW na lata 2014-2020. Mieszkańcy 11 gmin: Baboszewo, Czerwińsk nad Wisłą, Dzierzążnia, Joniec, Naruszewo, Nowe Miasto, Płońsk, Raciąż, Miasto Raciąż, Sochocin i Załuski mogą ubiegać się o dofinansowanie projektów z zakresu przedsiębiorczości, współpracy gospodarczej. Stowarzyszenia, parafie i samorządy gminne pozyskają pieniądze na rozwój ogólnodostępnej infrastruktury turystycznej, rekreacyjnej lub kulturalnej, zachowanie dziedzictwa lokalnego, a także promowanie obszaru.

Stowarzyszenie w okresie 2016-2023 ma na celu wspieranie rozwoju lokalnego na obszarze gmin będących członkami stowarzyszenia z uwzględnieniem potrzeb społecznych, gospodarczych oraz środowiskowych, w tym:

1. Działania na rzecz rozwoju gospodarczego poprzez wspieranie inicjatyw mieszkańców, przedsiębiorców, rolników, które mają służyć  rozwojowi przedsiębiorczości, turystyki, poszerzeniu lokalnych rynków zbytu, krótkim łańcuchom dostaw, promocji produktów
   i wyrobów lokalnych, regionalnych.

2. Poprawę zarządzania lokalnymi zasobami i ich waloryzację (Wykorzystanie lokalnych zasobów: surowców, miejscowej infrastruktury, położenia geograficznego, dziedzictwa kulturowo-przyrodniczego i historycznego, potencjału mieszkańców, itp.).

3. Podnoszenie wiedzy mieszkańców wsi z ochrony środowiska naturalnego, zmian klimatycznych, innowacji i wspieranie działań w tym zakresie.

4. Podnoszenie kompetencji osób z obszaru LSR w powiązaniu z zakładaniem działalności gospodarczej rozwojem przedsiębiorczości lub dywersyfikacją źródeł dochodów.

5. Budowanie kapitału społecznego, w tym wspieranie partycypacji społeczności lokalnej, wspomaganie rozwoju wspólnot i społeczności lokalnych.

6. Zapobieganie wykluczeniu społecznemu, wspieranie powstawania nowych miejsc pracy, promocję zatrudnienia i aktywizacji zawodowej osób pozostających bez pracy, w tym działania na rzecz osób niepełnosprawnych.

7. Inspirowanie i rozwijanie inicjatyw zmierzających do: przyspieszania przemian w środowiskach wiejskich, podnoszenia poziomu życia rodzin na obszarach wiejskich, rozwój przedsiębiorczości na poziomie gospodarstwa, wspieranie dywersyfikacji źródeł dochodów mieszkańców w tym tworzenie i rozwój inkubatorów przetwórstwa lokalnego.

8. Promocję obszarów wiejskich, zwłaszcza produktów lub usług lokalnych oraz lokalnej przedsiębiorczości.

9. Zachowanie dziedzictwa lokalnego.

10. Rozwój ogólnodostępnej i niekomercyjnej infrastruktury turystycznej, rekreacyjnej lub kulturalnej.

11. Wspieranie działań sprzyjających rozwojowi edukacji, oświaty, wychowania, kultury.

12. Upowszechnianie kultury fizycznej i sportu.

13. Wzmocnienie konkurencyjności obszarów wiejskich i budowanie marki regionu.

14. Działania na rzecz integracji europejskiej oraz rozwijania kontaktów i współpracy między społeczeństwami, współpraca międzynarodowa.

Obszar i zakres działania

Obszar LGD-PM na 31 grudnia 2014 r. zamieszkiwało 66,2 tys. osób. Łączna powierzchnia gmin stanowiących LGD-PM wynosi 1368,19 km2, co stanowi 99,16% powierzchni powiatu i 3,85% powierzchni województwa. W tym okresie programowania do stowarzyszenia dołączyła gmina Czerwińsk nad Wisłą. Obszar LGD leży w północno-zachodniej części województwa i pod względem geograficznym stanowi spójną całość.

Zadaniem LGD–Przyjazne Mazowsze jest poprawa warunków życia na wsi poprzez umożliwienie mieszkańcom realizacji projektów z udziałem środków finansowych  z Rozwoju Lokalnego Kierowanego przez Społeczność, który jest częścią Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014 - 2020. Ta poprawa następuje poprzez zapewnienie dostępu do podstawowych usług dla ludności, pozyskiwanie dochodów z różnych źródeł, tworzenie miejsc pracy, podnoszenie kompetencji mieszkańców obszarów wiejskich, rozwój przedsiębiorczości, infrastruktury turystycznej, społecznej. W tej LSR ważne jest wykorzystanie w rozwoju naszego obszaru jego zasobów kulturowych i przyrodniczych, a także otwarcie się na innowacje oraz działania promocyjne. Pomoc kierowana jest do mieszkańców naszych gmin a w szczególności do przedsiębiorców, przedstawicieli lokalnych organizacji i instytucji, lokalnych liderów oraz wszystkich tych, którzy mają pomysł na rozwój obszaru i poprawę jego atrakcyjności. Największe środki w tej perspektywie są skierowane do przedsiębiorców. Ponad 4 mln zł przeznaczone jest  na zakładanie działalności gospodarczej i rozwój mikroprzedsiębiorstw oraz wspieranie współpracy gospodarczej w zakresie krótkich łańcuchów dostaw, sieciowania  usług lokalnych, usług turystycznych. Są preferencje dla grup defaworyzowanych z uwagi na dostęp do rynku pracy tj. do osób, które  należą do jednej z grup – osoby  młode do 30 roku życia, kobiety, które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka, osoby powyżej 50 roku życia oraz długotrwale bezrobotne.

Materiał zebrały: Danuta Kucińska i Małgorzata Najechalska